Việt Nam là 1 trong 10 quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới. Theo thống kê chung, hiện tuổi thọ trung bình của người Việt ở mức cao, trên 73 tuổi, nhưng số năm sống khỏe mạnh của người cao tuổi Việt Nam chỉ đạt khoảng 64 tuổi. Bình quân mỗi người cao tuổi có 3 bệnh, đối diện với nguy cơ tàn phế do quá trình lão hóa, chi phí điều trị lớn.
Năm 2011, người cao tuổi Việt Nam chiếm 10% tổng số dân, nghĩa là bắt đầu bước vào quá trình già hóa dân số. Theo dự báo, đến năm 2038, tức là chỉ sau khoảng 27 năm, tỷ lệ này sẽ đạt 20% và khi đó, nước ta được gọi là có dân số “già”. Trong khi đó, để tăng gấp đôi tỷ lệ người cao tuổi như trên, ở Mỹ phải mất 69 năm, Úc 73 năm, Thụy Điển 85 năm, Pháp mất 115.
Thống kê 10 bệnh thường gặp ở người cao tuổi theo thứ tự từ cao đến thấp. Đó có thể là những bệnh mà tuổi già mới mắc phải, cũng có thể do hậu quả của những bệnh mắc phải từ giai đoạn tuổi trưởng thành, trung niên để lại.
1. Đột quỵ
Đột quỵ hay tai biến mạch màu não, là hiện tượng nhồi máu hoặc xuất huyết não, thường xảy ra đột ngột hoặc từ từ, có thể gây nhiều biến chứng và di chứng nặng. Người già đặc biệt dễ mắc do suy yếu của hệ thống mạch máu, làm giảm máu đến não và tăng nguy cơ nhồi máu hoặc thiếu máu não. Đối với người cao tuổi, tỷ lệ mắc bệnh này là 21,9%, đây là một nguy cơ đe dọa tính mạng. Để phòng ngừa, cần duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, nghỉ ngơi đúng cách, tập thể dục nhẹ và kiểm soát huyết áp.
2. Viêm phổi
Người già có nguy cơ cao bị viêm phổi do hệ thống hô hấp và miễn dịch suy giảm. Viêm phổi thường do virus như cúm, tụ cầu, phế cầu, và có thể làm suy yếu sức khỏe và giảm tuổi thọ. Điều trị viêm phổi ở người già khó khăn và tốn kém hơn so với người trẻ, có nguy cơ tái phát. Để phòng tránh, người già nên tránh đám đông, giữ ấm cơ thể khi thời tiết thay đổi, và hạn chế tiếp xúc với không khí lạnh. Tỷ lệ mắc viêm phổi ở người già là 7,8%.
3. Tăng huyết áp
Tăng huyết áp ở người già thường xảy ra do xơ vữa thành mạch, làm hẹp lòng mạch và tăng áp. Người cao tuổi cần chú ý đến tâm trương huyết áp, vượt quá 140 mmHg hoặc tâm thu hơn 90 mmHg. Bệnh tăng huyết áp không nên bị coi nhẹ, vì có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như tai biến, suy tim, và nhồi máu cơ tim. Tỷ lệ mắc bệnh là 7,7%.
4. Đái tháo đường
Đái tháo đường được xác định khi đường máu đạt trên 200 mg% hoặc đường máu lúc đói trên 126 mg%. Người cao tuổi thường mắc đái tháo đường tuýp II, có nhiều nguyên nhân như suy gan, cơ quan ít nhạy cảm với Insulin, và hoạt động không hiệu quả của Insulin. Tổng tỷ lệ mắc bệnh đái tháo đường tuýp II ở người già là 5,3%.
5. Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính
Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) là sự kết hợp của khí phế thủng và viêm phế quản mãn tính. Nó gây khó thở giống hen phế quản, thường không phản ứng với thuốc dãn phế quản thông thường. Thường xuất hiện ở người hút thuốc lâu năm hoặc có tiền sử bệnh hô hấp. Bệnh thường đối mặt với suy hô hấp, giảm chất lượng cuộc sống, và giảm tuổi thọ, chiếm tỷ lệ 4,1% ở người già.
6. Suy tim
Suy tim là một hôi chứng lâm sàng phức tạp, là hậu quả của tổn thương thực thể hay rối loạn chức năng quả tim, dẫn đến tim không đủ khả năng tiếp nhận máu hoặc đưa máu đi nuôi cơ thể. Suy tim có nhiều loại, bao gồm suy tim trái/phải, suy tim tâm thu/tâm trương, suy tim cấp/mãn,…Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh suy tim ở người già như: bệnh cơ tim, bệnh van tim, thấp tim, tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, bệnh mạch vành,…Theo nhiều nghiên cứu, thời gian sống còn của người cao tuổi bị bệnh suy tim trung bình từ 4,3 năm đến 7,1 năm. Tỷ lệ bệnh suy tim ở người cao tuổi là 2,4 %.
7. Bệnh Parkinson
Đây là bệnh thường gặp ở những người từ 65 tuổi trở lên. Bệnh do thoái hóa một số tổ chức ở não gây ra những biểu hiện như: run tay, vận động chậm chạp, kém linh hoạt, cứng đờ. Có thể kèm theo một số triệu chứng như: suy giảm nhận thức, suy giảm trí nhớ, mùa giật, trầm cảm,…Đây là bệnh đặc trưng của người cao tuổi, hiện chưa tìm được nguyên nhân và những yếu tố nguy cơ của bệnh. Bệnh diễn tiến một cách từ từ theo chiều hướng ngày càng nặng dần. Ở giai đoạn nặng, người bệnh sẽ bị hạn chế vận động nghiêm trọng, không nói được, không cử động được mà chỉ nằm một chỗ. Vì vậy, việc chẩn đoán sớm bệnh và điều trị kịp thời là điều hết sức quan trọng giúp làm chậm quá trình tiến triển của bệnh, kéo dài thời gian hoạt động bình thường cho người bệnh. Bệnh Parkinson chiếm tỷ lệ 2,1 %. tiền đình ở người cao tuổi là 2,0 %.
Thống kê 10 bệnh thường gặp ở người lớn tuổi